Wanneer wordt een gewone verliesreactie signaalgedrag?
Een verlies loopt als een breuklijn door een mensenleven. Het verdeelt je persoonlijke geschiedenis in voor en na.
Afscheid nemen na een ingrijpend verlies noemt men rouwen. Voor rouwen bestaan geen regels. Er is niet iets zoals een vast rouwpatroon. Iedereen heeft een eigen unieke manier van rouwen. Het is zoals een vingerafdruk volgens Manu Keirse.
Hoe herkennen we gewone verliesreacties?
Een reactie op eender welke vorm van verlies is heel normaal. Het wordt echter vaak erkend als abnormaal. Het antwoord op verlies kan zich op drie lagen nestelen.
Je hebt de lichamelijke klachten, bijvoorbeeld buikpijn, vermoeidheid, hoofdpijn, spierkrampen, misselijkheid en/of vermageren. Dat komt best wel vaak voor.
Op de tweede laag zitten de mentale reacties: concentratie- en geheugenstoornissen, afwezig zijn, waaromvragen, het hoofd zit vol, enzovoort.
Het derde niveau is het gevoelsniveau: gemis, bang, boos, afgewezen, schuld, jaloezie, onmacht, enzovoort. Dat gevoel uit zich in gedrag, handelingen en reacties. Het kan kwaadheid zijn, zich eventjes afsluiten, veel tranen of iets anders. Dit gedrag wordt vaak niet erkend als een normale verliesreactie.
Normale verliesreacties herkennen en erkennen is essentieel. Door (h)erkenning te geven aan deze verliesreacties voorkomen we namelijk signaalgedrag.
Signaalgedrag, wat is dat en hoe toont het zich?
Signaalgedrag is veel complexer dan een normale verliesreactie. Het is gedrag dat ons verontrust en het signaal geeft dat er iets aan de hand is. Er worden sterke emoties, krachtige signalen en moeilijk gedrag getoond. De persoon geraakt helemaal uit evenwicht en functioneert niet meer. Dan wordt kwaadheid agressie of zelfvernietigend gedrag: krassen, “ik wil niet meer eten” of aan haren trekken bij heel jonge kinderen. Dat kan heel ver gaan.
Het gaat hierbij ook om emoties die worden opgekropt. Opgekropte emoties worden ontspoorde emoties. Deze ontspoorde emoties tonen zich voornamelijk in moeilijk en extreem gedrag en handelingen.
NORMALE VERLIESREACTIES
Lichamelijke signalen
Vermoeidheid, buikpijn, hoofdpijn, misselijk, spierkrampen,
Mentale signalen
Concentratie- en geheugenstoornissen, afwezig zijn, hoofd zit vol ‘waarom’ vragen, realiteitsbesef kan ontbreken,…
Emotionele signalen
Gemis, bang, boos, onmacht, jaloezie, afgewezen,… tonen zich in reactie op het verlies.
SIGNAALGEDRAG
Lichamelijke signalen
Extreme vermoeidheid, migraine, braken, maag- en darmklachten, sterke hoofdpijn, sterk vermageren, spierpijnen,…
Mentale signalen
Sterke concentratie- en geheugenstoornissen wat resulteert in slecht(ere) schoolprestaties, negatieve gedachten, realiteitsbesef ontbreekt vaak, waarom vragen, flashback
Emotionele signalen
Men ziet zelden de pure emoties! Ontspoorde emoties tonen zich voornamelijk in moeilijk of extreem gedrag en handelingen.
Zingeving
Veel verwarring rond het zoeken naar de zin van het leven en de verschillende visies hierop.
Signaalgedrag zit ook heel vaak op de verschillende lagen tegelijkertijd.
Bijvoorbeeld: een kind slaapt heel slecht, doet alsmaar mee aan vechtpartijen, heeft woedeaanvallen, klaagt veel over buikpijn of hoofdpijn. Je mag er zeker van zijn dat er iets aan het wroeten is waar het kind zelf nog geen taal voor heeft.
Als er onvoldoende ruimte en aandacht wordt gegeven aan normale verliesreacties dan kan het ontsporen in signaalgedrag.
“Mensen breken niet omdat ze zwak zijn,
maar omdat ze veel te lang sterk waren.”
Werken met metaforen.
We kunnen er niet om heen. Dit alles vraagt een andere manier van kijken en luisteren. In mijn werk bij Momentumz werk ik daarom onder andere met 2 metaforen: het emotionele vat en de twee stoelen. In mijn volgende blog vertel ik jullie hier meer over.
Ben jij op zoek naar iemand, voor jezelf of voor je kind, die op een andere manier kijkt en luistert naar (signaal)gedrag dat gericht is naar buiten en/of naar binnen? Zoek je iemand die op zoek gaat naar de échte boodschap achter dat gedrag?
Dan ben jij en/of je kind welkom om te landen in het nest van Momentumz.
Bronnen:
De Bleekweide
deMens.nu